27/02/2020
Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου διαβάζουμε ότι ο Παραχαράκτης είναι «μια συλλογή από φωτογραφήματα μικρού μήκους, δηλαδή, από ιστορίες συνοδευόμενες από αδιάσειστες φωτογραφικές αποδείξεις της ύπαρξης ενός παράξενου και γεμάτου ανατροπές κόσμου».
Πράγματι, πρόκειται για μικρές ιστορίες που τις συνοδεύουν φωτογραφίες μιας άλλης εποχής. Με την αρχή της ανάγνωσης αρχίζει να σχηματίζεται και μια απορία -για το αν η φωτογραφία που προηγείται κάθε ιστορίας λειτουργεί επεξηγηματικά, με άλλα λόγια, αν αποδεικνύει του λόγου που ακολουθεί το (αν)αληθές ή αν τελικά το κείμενο είναι αυτό που δίνει λόγο ύπαρξης στη φωτογραφία. Πολύ γρήγορα ο αναγνώστης αντιλαμβάνεται ότι πρόκειται για μια ωραία ιδέα του συγγραφέα, ο οποίος ευφάνταστα συνέθεσε φωτογραφίες και κείμενα καταλήγοντας σε ένα άκρως εμπνευσμένο αποτέλεσμα.
Το ίδιο εμπνευσμένοι είναι και οι ήρωές του˙ από τα ονόματά τους μέχρι τα βασικά χαρακτηριστικά τους και τα «αντικανονικά» γεγονότα που αλλάζουν την πορεία της λογοτεχνικής ζωής τους. Οι ιστορίες του Ζεράρ, της μικρής Μαίρης, του κύριου Άντερσον, των Πρωτομαγεμένων, της Μαριάνθης Γκαινσμπούργκ, του Χέλμουτ Χάνσον, του παραγωγικού κύριου Ράτκλιφ -για να αναφέρουμε κάποια μόνο ενδεικτικά- μας ταξιδεύουν στο χώρο και στο χρόνο, μέχρι να βρούμε το κρυφό νόημα της ιστορίας τους πίσω από τα γεγονότα, που έτσι κι αλλιώς είναι συγκλονιστικά, ανατρεπτικά και πρωτότυπα. Κυρίως, όμως, είναι διαστρεβλωμένα. Ο Αχιλλέας ΙΙΙ «παραχαράσσει», χρησιμοποιεί αλληγορίες, λεξιπλασίες και συμβολισμούς για να φτιάξει ιστορίες που έχουν κάτι από παραμύθι: έχουν μια δόση σοφίας, μια δόση μυστηρίου και μια δόση αλλόκοτου και παράξενου κόσμου που είναι τόσο πιθανό όσο και απίθανο να υπάρχει στ’ αλήθεια. Ωστόσο, δεν λείπει το χιούμορ, ο σατιρικός τόνος των λέξεων του συγγραφέα και η κριτική ματιά του. Έτσι ο συγγραφέας εκφράζει τη γνώμη του για την υποκρισία, τους τύπους, τις κοινωνικές σχέσεις, τις συνθήκες εργασίας, τις προβληματικές ψυχοσυνθέσεις ανθρώπων που δεν τους σώζει ούτε ο θάνατος. Ό,τι θεωρείται παγιωμένο και στερεότυπο εδώ παραχαράσσεται, σαν τα νομίσματα που είτε κίβδηλα είτε όχι έχουν τουλάχιστον δυο όψεις. Αρκεί να είμαστε διατεθειμένοι να τις δούμε.
Ακόμα, οι ιστορίες του Αχιλλέα ΙΙΙ φέρνουν στο νου τον Κάφκα, τους Monty Python, την Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων και τα όνειρα που όλοι μας βλέπουμε κάθε βράδυ. Ανοίγοντας τον Παραχαράκτη είναι σαν να ζωντανεύει ένας άλλος κόσμος, σαν αυτόν που βίωνε και η Τασούλα –μια από τις ηρωίδες του βιβλίου- όταν ξεχνιόταν με το διάβασμα:
«Ήταν ικανή να περάσει ένα ολόκληρο πρωινό στριφογυρίζοντας στο κρεβάτι με ένα βιβλίο στο χέρι, ακολουθώντας ξένα βήματα μέσα σε χάρτινους κόσμους, όπου όλα μπορούσαν να συμβούν. Συμμετέχοντας παθητικά στις ιστορίες που διάβαζε, έστριβε το κορμί της, διπλωνόταν και μεταμορφωνόταν πότε σε μικροσκοπικό έντομο που κρυβόταν στις τσέπες των διαφόρων ηρώων, πότε σε ένα φύλλο δέντρου που τρεμόπαιζε πάνω από τα κεφάλια τους και πότε σε ομίχλη που τύλιγε τα περιγράμματα τους και τους προστάτευε από τα αδιάκριτα βλέμματα. Όταν, προς το μεσημέρι έκλεινε το βιβλίο που διάβαζε, μπορεί να χρειαζόταν μέχρι και μισή ώρα έως ότου να ξεμπλέξει τον εαυτό της από όσα είχε ζήσει μέσα σε κάθε σελίδα και, ισιώνοντας το σώμα της, να επανέλθει στην πρότερή της μορφή, προκειμένου να καταφέρει να χωρέσει στο καλούπι που σχημάτιζαν οι καθημερινές της υποχρεώσεις και οι ανάγκες των οικείων της».
Η αρχική απορία απαντάται. Είναι εντελώς διαφορετικό να διαβάζει κανείς αυτό το κείμενο και να βλέπει τη φωτογραφία με την οποία ο Αχιλλέας ΙΙΙ επέλεξε να το συνοδέψει.
Ο Παραχαράκτης είναι μια εξαιρετική και πρωτότυπη συλλογή φωτογραφημάτων μικρού μήκους και η συνύπαρξη των αξιοπρόσεκτων φωτογραφιών και των καλογραμμένων κειμένων του Αχιλλέα ΙΙΙ καθιστούν τον ίδιο δεινό μεταφραστή μιας διασημειωτικής μετάφρασης, μεστής και εμπνευσμένης.
Παραχαράκτης
Αχιλλέας ΙΙΙ
Εκδόσεις Νεφέλη (2019)
σελ. 192
Ο Αχιλλέας ΙΙΙ γεννήθηκε στην Καβάλα το 1979. Το 2016 δημιούργησε το Κομπλεξικό, ένα πρωτότυπο λεξικό με λέξεις που λημματογραφήθηκαν από τον ίδιο για να πλουτίσουν την ελληνική γλώσσα και να ανατρέψουν τον μονοδιάστατο τρόπο να ορίζει κανείς τον κόσμο γύρω του. Το οτι έκοψε το κάπνισμα το 2009 και από το 2003 είναι μέλος του συγκροτήματος Bog art είναι μάλλον δυο βασικοί σταθμοί στη ζωή του συγγραφέα που αξίζει τον κόπο να έχουμε υπόψη οι αναγνώστες του.
